Caroline Koiter
‘WE MOGEN ONS ALS LOGISTIEKE SECTORBETER PRESENTEREN’
Tekst: Cynthia van Parreren Beeld: Rail Cargo Information Netherlands
Hoe is jouw interesse voor multimodaal vervoer en spoorvervoer ontstaan?
‘Ik werkte als bedrijfsjurist en raakte een jaar of twaalf geleden betrokken bij een project van de Topsector Logistiek rond modal shift, het stimuleren van de overstap van wegtransport naar vervoer via water of spoor. Ik had veel contact met Rail Cargo en vond dat een hele leuke club. Nu werk ik er alweer vier jaar met veel plezier.’
Wat doet Rail Cargo precies?
‘Rail Cargo wil de mogelijkheden van het spoorvervoer tonen aan vervoerders, expediteurs en verladers. Ook willen we partijen stimuleren om het spoor een kans te geven, omdat je daarmee je leveringszekerheid waarborgt. We hebben de afgelopen jaren veel
verstoringen gehad in de logistieke keten, door de pandemie, de blokkade van het Suezkanaal en protesterende boeren. Als bedrijf doe je er dan goed aan om alle modaliteiten te verkennen. Dat vinden veel van onze leden ook belangrijk.’ ‘We zijn ruim twintig jaar geleden opgericht als stichting om spoorgoederenvervoer in Nederland te bevorderen. We zijn actief in promotie en voorlichting, maar zijn geen lobbygroep. Onze deelnemers zijn divers. Denk aan havens, terminals, operators, vervoerders en aannemers. Maar ook aan ProRail en toeleveranciers zoals partijen die locomotieven bouwen en verhuren en wagoneigenaren. Daar zit de link met TLN: ook bij ons zijn logistieke dienstverleners aangesloten. Die zijn zich door de jaren heen steeds meer op andere modaliteiten gaan richten dan het
wegvervoer, zoals het spoor.’
Is vervoer via het spoor duurzaam?
‘Absoluut. Een trein is tot zes keer schoner dan vervoer over de weg en kan de lading van wel veertig vrachtwagens dragen. Daarnaast biedt het spoor een oplossing voor uitdagingen als het chauffeurstekort en filevorming. Vorig jaar namen de files met 17 procent toe. Dat betekent dat je vaker op de weg stilstaat en goederen met vertraging aankomen. Het spoor is uitermate geschikt voor het vervoeren van goederen over langere afstanden, waarbij het voor- en natransport vaak via de weg gaat. Daarom ben ik blij met de samenwerking met TLN op het gebied van multimodaal vervoer, waar dit punt veel aandacht krijgt.’
MEER RUIMTE CREËREN OP DE WEG
Wat is jullie doelstelling?
‘Als je kijkt naar de modal shift-ambitie en naar zaken als klimaatverandering, bevolkingsgroei en grondstoffen en producten die vervoerd moeten worden, zie je een groeiende behoefte om dat meer via het spoor te gaan doen. Het is de ambitie vanuit de overheid en Brussel om tegen 2030 een groei van 50 procent in het goederenspoorvervoer te realiseren. Vorig jaar werd 42,5 miljoen ton via het spoor vervoerd. We streven ernaar dit tot aan 2030 te verhogen tot 60 miljoen ton per jaar. Dat kan ook positief zijn voor leden van TLN. Door meer gebruik te maken van het spoor, creëren we meer ruimte op de weg. En die hebben we steeds meer nodig.’
Wat staat die doelstelling nu in de weg?
‘De druk op de wegen vertaalt zich in infraproblemen. Die zijn er niet alleen op de weg maar ook op het spoor. Er is hier en daar achterstallig onderhoud, zoals aan de havenspoorlijn. Veel infrastructuur is grotendeels aangelegd in de periode na de Tweede Wereldoorlog en aan vervanging toe. Daarin moet je slim opereren. Samenwerking daarbij wordt steeds belangrijker. Omdat spullen toch van A naar B moeten en je daar de beste manier voor moet vinden.’
Wat doen jullie hier zelf aan?
‘Als we de doelstellingen willen behalen, is daar veel meer geld voor nodig. Er is op korte termijn actie nodig. Vanuit de spoorgoederentafel is daar onlangs een brief over gestuurd aan de onderhandelende politieke partijen. Een andere oproep is dat er beveiligingssysteem worden geïmplementeerd om treinen sneller achter elkaar aan te laten rijden. De rekening daarvoor wordt bijna volledig bij de sector neergelegd. Dat is geen haalbare business case.
Vervoerders betalen daarnaast aan ProRail voor het gebruik van het spoor. Die kosten zijn de afgelopen jaren behoorlijk gestegen. Ook daarmee maak je het lastig voor het spoor.’
‘We hebben ook te maken met maatschappelijke spanning tussen de wens om dichter op het spoor te bouwen tegenover het rijden met gevaarlijke stoffen en omwonenden die last hebben van trillingen en geluid. Daarvoor zijn bijvoorbeeld aanpassingen in wetgeving en in bouwbesluiten nodig. Ook die punten zijn meegenomen in die brief. Er wordt gepleit voor een integrale visie, zodat je ambities écht kunt
waarmaken.’
Je hebt een IT-achtergrond. Welke uitdagingen zie je op het gebied van digitalisering voor het spoor?
‘Er valt nog veel te optimaliseren. Het Havenbedrijf is vorig jaar, met steun van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, begonnen met het initiatief Rail Connected. Dat moet de voorspelbaarheid van aankomsten van treinen verbeteren. Dat is essentieel voor het efficiënt inrichten van de logistieke keten. Ook zie ik mooie toepassingen van Artificial Intelligence (AI) Binnen Europa moet momenteel elke machinist de taal van het land spreken waar de trein doorheen rijdt. Terwijl je zulke goede vertaalprogramma’s hebt! Ook helpt het als je als vervoerder een kaart hebt waarop je precies ziet waar en wanneer er werkzaamheden aan de weg, het
water en het spoor zijn. Daarop kun je de planning afstemmen. En besluiten dat het misschien handig is om in een bepaalde periode voor een andere modaliteit te kiezen. Ik zou het geweldig vinden om een hackathon te houden met jongeren om zo’n nationale en liefst internationale kaart te maken!’
Waar ben je trots op?
‘Ik ben trots op de diversiteit aan producten die over het spoor worden vervoerd. En dat er ruimte blijft voor unieke projecten. Onlangs hebben partijen uit de sector een professionele wielerploeg geholpen om hun trainingskamp in Spanje per trein te bereiken. Omdat zij duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Met meerdere partijen is deze reis mogelijk gemaakt, precies op het moment van de boerenprotesten in België en Spanje. De ploeg zelf ging met Eurostar naar Girona in Spanje. Hun fietsen en materiaal werden per container vervoerd. Zij durfden dit aan, terwijl zij zeker moesten zijn dat die spullen tijdens hun trainingskamp aanwezig waren. Daarmee wil ik aangeven: probeer het gewoon een keer, net als de wielerploeg!’
‘ZET IN OP MEERDERE PAARDEN’
Waarom kiezen vervoerders, expediteurs en verladers nog niet allemaal voor het spoor?
‘Grote bedrijven met een langetermijnstrategie zien in dat ze meerdere modaliteiten moeten inzetten vanwege onzekerheden, zoals laag water of filevorming. En grotere multinationals houden rekening met steeds dwingender milieuregelgeving, met de komst van zero-emissie transport en maatschappelijke druk. Consumenten verwachten dat je verduurzaamt. Aan de andere kant zitten we in een recessie en is er een overaanbod van transport. Daardoor concurreert het wegtransport behoorlijk met het spoor. Bedrijven vinden lage kosten op korte termijn dan toch vaak belangrijker dan duurzaamheid. Daarnaast lijken mensen vertragingen op het spoor door werkzaamheden, zoals nu veel in Duitsland, minder te
accepteren dan die op de weg. Het is dus essentieel om de voordelen van spoorvervoer te communiceren. En om bedrijven te helpen bij het plannen en organiseren van hun transport.’
Welke stappen moeten bedrijven zetten om gebruik te maken van het spoor?
‘Het Havenbedrijf heeft twee jaar geleden de applicatie Routescanner ontwikkeld. Daarmee zie je hoe jouw container van A naar B gaat en welke rail operators dat kunnen aanbieden. En je ziet precies hoe lang je container onderweg zal zijn en hoeveel CO2 je uitstoot. Voor specifiekere lading kunnen onze railexpediteurs voor jouw product in kaart brengen wanneer wat met welke trein mee kan, wat het kost en wat er verder nodig is, zoals voor- en natransport. Vergelijk spoorgoederenvervoer niet één – op – één met wegtransport. Zet in op meerdere paarden. Ervaar wat dat kan betekenen en plan vooral op tijd. Want je moet wel je plekje reserveren om dan ook mee te kunnen met een trein.’
Wat wil je graag met oog op de toekomst?
‘We moeten ruimte houden voor woningbouw, maar ook voor het spoor. Verder moet er meer samenwerking komen, binnen Europa. Die moet niet alleen gericht zijn op het spoor, maar op de totale logistieke infrastructuur. De logistieke sector is essentieel. Als we iets niet op wielen, over het water of over het spoor kunnen vervoeren, dan hebben we als samenleving een probleem. Tijdens de pandemie vond iedereen het vanzelfsprekend dat alles maar doorging, maar er is écht keihard gewerkt. Dat zijn we alweer snel vergeten. Kortom, we mogen ons als logistieke sector veel beter presenteren.’
