De Connecting Europe Express legde de afgelopen maand 20.000 kilometer af, kriskras door Europa. Op 4 oktober deed de trein het traject Amsterdam-Brussel. Het onderwerp van discussie? De Nederlandse uitdagingen van het goederenvervoer in Europese context.
Tekst: Marco Barneveld
In de eerste helft van de negentiende eeuw werden de eerste sporen door heel Europa gelegd. Rond diezelfde tijd ontkiemde de gedachte van een Europese Unie. In 1849 gaf schrijver Victor Hugo tijdens het Internationale Vredescongres in Parijs een vlammend betoog voor ‘een Verenigde Staten van Europa’. Een gedachte die overigens werd bestempeld als absurd en onhaalbaar.
Maar niet alles wat absurd en onhaalbaar lijkt, is dat ook. De Europese eenwording moge dan een feit zijn. Eenwording wat het Europese spoor betreft, heeft nog wat voeten in de aarde.
Infrastructuur, capaciteit, cross border connections, missing links, data sharing, betaalbaarheid, seinwezen,high-speed, regionale verbindingen, spoorbreedtes, goederenterminals, rolling highways, last-mile connections, innovatie, digitalisering, 740-meter treinen. Sleutelwoorden, die elk een stukje van de puzzel van het spoorwegsysteem in Europa vertegenwoordigen.
Puzzel
Een puzzel die steeds meer aandacht begint te krijgen binnen de EU. De afgelopen jaren drongen zowel gebruikers als de spoorwegsector sterk aan op een verbetering van de spoorwegdiensten in Europa. Deze verzoeken zijn goed opgepikt door de EU-instellingen, niet in het minst wegens klimaatzorgen.
Vervoer is een vitale sector binnen de EU, maar wel één die verantwoordelijk is voor 25% van de totale CO2-uitstoot van de EU. Binnen die 25% is het spoorvervoer verantwoordelijk voor slechts 0,4% van de broeikasgasemissies van de hele EU-vervoerssector. Het is ook het enige vervoermiddel dat tussen 1990-2017 consequent zijn emissies en energieverbruik heeft verminderd. [Bron: Europa.eu)
Het duurzaamste vervoersmiddel
De trein is, hoewel meer dan 200 jaar oud, kortom het duurzaamste vervoersmiddel dat we hebben. Meer en beter internationaal treinverkeer is onmisbaar bij het tegengaan van klimaatverandering. Daar zijn gelukkig alle partijen, inclusief de Europese Commissie, het wel over eens.
De Connecting Europe Express reist in het kader van het European Year of Rail 2021 wekenlang dwars door de Europese Unie. De Europese Unie wil met dit initiatief de trein promoten als een milieubewust, innovatief en veilig vervoersmiddel. Voor zowel reizigers als goederen. Het initiatief sluit naadloos aan bij de Europese Green Deal, waarin meer spoorvervoer een van de prominente pijlers is.
Drie verschillende treinen
De trein vertrok op 2 september uit Lissabon en heeft op 7 oktober de eindbestemming Parijs bereikt. De trein legde een totale afstand af van 20.000 kilometer, passeerde 33 keer een grens en stopte in totaal meer dan 100 keer. Aangezien het spoor en de beveiligingssystemen per land nog steeds verschillen, zijn er maar liefst drie verschillende treinen ingezet om uiteindelijk alle lidstaten te kunnen aandoen. Maar de wil om dit grondig aan te pakken is er op bestuurlijk niveau.
Op 4 oktober legde de trein het traject Amsterdam – Brussel af. Het traject Amsterdam-Antwerpen staat in het teken van het goederenvervoer per spoor in, van en naar Nederland, georganiseerd door kennisplatform Rail Cargo information Netherlands en in het kader van het initiatief Rail Freight, the Future is Ours.
Aan boord van de trein vinden we een bont gezelschap van politici, 
Europarlementariërs, EU-beleidsmakers en vertegenwoordigers van spoorwegmaatschappijen en infrabeheerders. In het conferentierijtuig werd een levendige discussie gevoerd.
Verbinding met havens
“Waar wachten we op? Wat zijn de plannen,” vroeg Kristian Schmidt, directeur landtransport bij DG MOVE zich af. “Nederland heeft een van de meest overbelaste spoornetwerken. Er moet beter gebruik worden gemaakt van het bestaande netwerk, maar er moeten ook meer spoorlijnen komen voor het goederenvervoer per spoor.”
“Verbindingen met de havens zijn een heel goed voorbeeld van hoe het netwerk verbeterd kan worden,” weet Herald Ruijters, verantwoordelijk voor investeringen, innovatief en duurzaam transport bij DG MOVE. “Niet alleen met de grote havens, maar ook naar de kleinere havens.”
Topman Ferdinand van den Oever van Port of Moerdijk kon dit alleen maar bevestigen. “We proberen ons te positioneren tussen de twee reuzen Rotterdam en Antwerpen. Daarbij zijn spoorgoederen-verbindingen in combinatie met shortsea-verbindingen essentieel om te overleven. Dit vervoersmodel is de toekomst. Daarbij spreek ik namens een haven die sterk afhankelijk is van het spoor.”
“Het zou interessant zijn oplossingen te vinden om maritieme en continentale vracht te combineren,” voegt Wando Boevé, Topsector Logistics, toe.
Het zou bijvoorbeeld zeer nuttig zijn de bestemming van vrachtgoederen te kennen voordat zij in de haven aankomen en te beschikken over een systeem voor gegevensuitwisseling dat alle betrokken partijen in staat stelt de herdistributie efficiënt te organiseren.
Meest recente artikelen
Met de trein op trainingskamp
De Commissie steunt militaire mobiliteitsprojecten met 807 miljoen euro
Intermodaal vervoer
“Nederland heeft een duidelijk voordeel met zijn havens,” zei Schmidt. “Daarom hoop ik dat intermodaal vervoer centraal staat in het Nederlandse vervoersbeleid. Nederlanders zijn experts in logistiek en kunnen weg, spoor en maritiem combineren.”
De Europese eenwording van de spoorwegen zal de efficiëntie van het spoor verhogen. Dat er nu bij iedere grens gewisseld moet worden van machinist, zou dan tot het verleden behoren. Dat werd bekrachtigd door Arno van Deursen van Lineas: “Uiteindelijk moet het even makkelijk worden om met een trein door Europa te reizen, als met een vrachtwagen.”
Steven Lak, hoofd van de Spoorgoederentafel, zei dat de belangrijkste uitdaging is om mensen te laten handelen naar de plannen die iedereen heeft. “Mensen hebben de neiging om in hun eigen hokje te blijven, in plaats van samen te werken. Daarnaast is het een uitdaging om consensus te vinden als er zoveel mensen en partijen bij betrokken zijn. Maar soms heb je geen consensus nodig, je hebt gewoon een zetje nodig.”
De EU zou dat zetje kunnen geven. Het zou de eenwording van het Europese spoor ten goede komen.
Misschien ook interessant voor jou
Jaarrapport spoorgoederenvervoer gepubliceerd
Met de trein op trainingskamp
De Commissie steunt militaire mobiliteitsprojecten met 807 miljoen euro
Poll
Poll 1: meer gebruik SGV
Op de hoogte blijven?
Meld je aan voor de nieuwsbrief
Laatste nieuws
Launch Rail Cargo Game
The future belongs to the railways
Connecting Europe Express: On the right track to European unification
Test with automatic train traffic (ATO) on the Betuweroute
Rail freight transport in 2050: The future starts now
Neem contact op
Heb je vragen over het initiatief Rail Freight, The Future is Ours? Wil je ambassadeur worden? Of overweeg je om goederen per spoor te vervoeren? Neem dan contact met ons op. Laat een bericht met jouw gegevens achter en we nemen binnen 2 werkdagen contact met je op.
